در تعریف کلی رایانش ابری به این معنا است که منبع یک نرم‌افزار، داده‌های آن و همینطور پردازش‌های مربوط به نرم‌افزار به یک فضای بیرونی منتقل می‌شود. کاربران به اپلیکیشن‌ها و داده‌ها با هر دستگاهی که به اینترنت متصل باشد دسترسی دارند. در اصل تمامی اطلاعات و برنامه‌ها بر روی یک شبکه جهانی از مراکز داده‌های امن میزبانی می‌شوند این کار باعث افزایش قدرت پردازش می‌شود، همچنین اشتراک داده‌ها و همکاری راحتتر با سایر افراد را امکانپذیر می‌کند. در زمینه رایانش ابری (Cloud Computing) سرویس‌ها و خدمات مختلفی وجود دارند. هرکدام از آنها مزایا و معایب خود را دارند. انواع این سرویس‌ها عبارتند از: 

·       IAAS  یا  Infrastructure as a service

·       PAAS  یا  Platform as a service

·       SAAS  یا  Software as a service

IAAS  یا  (Infrastructure as a service)

این نوع بیشتر برای کسب و کارهای نوپا و استارت آپ‌ها کاربرد دارد که نمی‌خواهند هزینه اولیه بالایی را متحمل شوند. استفاده کننده تمامی خدمات زیرساختی را از طریق Cloud تهیه می‌کند، یعنی دیگر نیازی به خرید تجهیزات پردازشی مثل سرور و ذخیره‌سازی و حتی تجهیزات شبکه ندارد. پس از مزایای مهم این سرویس می‌توان به کاهش چشمگیر هزینه‌های اولیه اشاره نمود. همچنین IAAS نیازی به وجود نیروهای زیرساختی برای پیاده‌سازی و پشتیبانی ندارد و این امکان را فراهم می‌کند که به اندازه مصرف نیاز به پرداخت هزینه باشد. اما از معایب این سرویس می‌توان به عدم اطمینان از امنیت کامل آن، نیاز به آموزش و آشنایی نیروهای درون سازمانی برای استفاده از سرویس Cloudو عدم سازگاری سخت افزار ارائه شده با نرم‌افزارها و سیستم عامل‌های قدیمی‌تر اشاره کرد.

PAAS (Platform as a service)

سرویس PAAS از سرویس‌های مورد علاقه برنامه‌نویس هاست و هر آنچه که برای دیپلوی کردن یک اپلیکیشن نیاز است این سرویس با کمترین هزینه و صرف زمان در اختیار آن‌ها قرار میگذارد. در این سرویس محدودیت‌هایی مثل نوع سیستم عامل، سازگاری نرم افزارهای جانبی با آن و… وجود ندارد و برنامه نویس به راحتی می‌تواند از محصولات مختلف متناسب با نیاز خود استفاده کند .بدین ترتیب از مزایا سرویس PAAS می‌توان به صرفه جویی در زمان و هزینه برای دیپلوی کردن اپلیکیشن ها اشاره کرد. همچنین قابلیت HA یا افزونگی در استفاده از پلتفرم‌های مختلف و قابلیت scale شدن محیط با توجه به نیاز مصرف‌کننده از دیگر مزایا سرویس PAAS است. اما سرویس های امنیتی در سطح Cloud ممکن است اجازه دیپلوی کردن و یا ارتباط اپلیکیشن های مد نظر شما را با هم ندهد که این از معایب این سرویس محسوب می‌شود. همچنین ممکن است سازگاری کامل اپلیکیشن‌های داخل سازمان با اپلیکیشن های تحت Cloud وجود نداشته باشد. ارتقا محصولات کنونی شما نیز ممکن است با پالیسی‌های ارائه دهنده Cloud متفاوت باشد، بدین معنا که ارائه دهنده ، دیگر مایل نباشد استفاده از آن پلتفرم را ارائه دهد.

 

SAAS (Software as a service)

و در آخر سرویسSAAS  که متداول‌ترین نوع سرویس‌های Cloud است. در این نوع سرویس اپلیکیشن‌های متنوعی مانند سرویس ایمیل، سرویس آنتی ویروس و یا هر اپلیکیشن مورد نیاز دیگری به مصرف کننده ارائه می‌گردد و بدین ترتیب سازمان از خرید و نصب و عیب‌یابی اپلیکیشن‌های مختلف داخلی بی‌نیاز خواهد شد. استفاده از سرویس saas مزایای زیادی را برای کاربران فراهم می‌کند. کاهش زمان و هزینه صرف شده برای کارهای وقتگیر مثل نصب ، مدیریت و ارتقاء نرم افزار از جمله این مزایا است.از معایب SAAS نیز میتوان به اینتگریتی یا امکان ادغام با برنامه‌های موجود اشاره کرد. همچنین در این سرویس ورود آسان و خروج سخت است. بدین صورت که دیتای خروجی اپلیکیشن‌های تحت Cloud ممکن است صرفا در همان پلتفرم دارای اعتبار باشند. اطلاعات حساس شغلی ممکن است به ابر عمومی منتقل شوند و این از معایب بزرگ این سرویس است. همینطور امکان سفارشی سازی یا customization  نرم افزارها در این نوع سرویس در حالت حداقل است.

همانطور که اشاره شد استفاده از سرویس های  IAAS،PAAS  و SAAS تعداد زیادی از موانع و مشکلات سنتی در آی تی را برطرف می‌کند، اما استفاده از هر کدام از آن‌ها ریسک‌ها و خطرات احتمالی خود را نیز به همراه خواهد داشت.